LÀNG NGHỀ TRỒNG CÂY DƯỢC LIỆU PHÚ VĂN
Những năm gần đây
phong trào trồng cây dược liệu ở xã Hải Ninh tiếp tục được duy trì phát triển
mạnh về trồng cây đinh lăng.
Cây Đinh lăng có
nguồn gốc từ các quần đảo Thái Bình Dương nhưng nay được trồng khắp nơi, chủ
yếu để làm cảnh vì dáng cây đẹp. Người ta thu hoạch rễ cây từ những cây được
trồng sau hơn 3 năm hoặc hơn, đem về rửa sạch, phơi trong mát cho khô và để giữ
được phẩm chất, để dành dùng lâu rễ vẫn còn mùi thơm.
Lá thu hái quanh năm,
thường dùng tươi ăn như rau sống. sao khô sắc nước uống hoặc làm gối nằm dễ ngủ
và tạo mùi hương thơm tự nhiên rất dễ chịu và còn có tác dụng phòng và chữa
bệnh.
Theo Đông y:
Rễ đinh lăng có vị
ngọt, hơi đắng, tính mát có tác dụng: Thông huyết mạch, bồi bổ khí huyết, tăng
cường sinh lực, dẻo dai, tăng cường sức chịu đựng. Trong y học cổ truyền Việt Nam,
Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã dùng rễ đinh lăng sao vàng, khử thổ, sắc cho
phụ nữ uống sau khi sinh đẻ để chống đau dạ con và làm tăng tiết sữa cho con
bú.
Theo các nhà dinh
dưỡng:
Trong rễ đinh lăng có
chứa nhiều saponin có tác dụng như nhân sâm, nhiều sinh tố B1, ngoài ra rễ còn
chứa khoảng 13 loại axit amin cần thiết cho cơ thể, nhờ đó đinh lăng còn giúp
tăng trí nhớ, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Theo kinh nghiệm dân
gian:
Lá đinh lăng được dùng chống
bệnh co giật cho trẻ em, lấy lá non và lá già phơi khô đem lót vào gối hoặc
trải giường cho trẻ nằm. Lá non đinh lăng còn được dùng làm rau ăn sống, làm
gỏi cá v.v... và cũng là vị thuốc bổ tốt cho cơ thể.
Thân cành Đinh lăng sắc
uống với liều từ 20-30g, chữa được bệnh đau lưng, mỏi gối, tê thấp, dùng phối
hợp với rễ cây xấu hổ (ngủ ngày), cúc tần, cam thảo dây.
Ngoài ra, người ta
thường dùng đinh lăng lá nhỏ dưới dạng thuốc sắc, rượu ngâm hoặc bột khô để
chữa chứng ho, đau tức vú, tắc tia sữa, làm lợi sữa, chữa kiết lỵ, và làm thuốc
tăng lực cho các đồ vật trong dịp hội hè.
Ðặc biệt, rượu và
nước sắc rễ đinh lăng lá nhỏ ngày xưa thường được các lương y dùng để chữa
chứng suy nhược cơ thể, làm thuốc bổ tăng lực, nên danh y Hải Thượng Lãn Ông đã
gọi cây đinh lăng lá nhỏ là "cây sâm của người nghèo".
Người Ấn Ðộ còn Dùng
đinh lăng lá nhỏ làm thuốc hạ sốt, làm săn da và niêm mạc.
Theo nghiên cứu dược
lý học hiện đại:
Tác dụng của dịch
chiết đinh lăng lá nhỏ có nhiều điểm tương tự sâm Triều Tiên. Bột rễ đinh lăng
lá nhỏ có chứa 20 acid amin, vitamin nhóm B, các nguyên tố vi lượng, trong đó
có một số acid amin mà cơ thể người không thể tổng hợp được.
Về độc tính, người ta
thấy đinh lăng lá nhỏ của ta ít độc hơn so với nhân sâm Triều Tiên và sâm Liên
Xô Eleutherococus.
Kết quả nghiên cứu
hiện đại cũng cho thấy nước sắc hoặc bột rễ đinh lăng lá nhỏ có tác dụng bồi
bổ, tăng lực, khôi phục sức khỏe khi cơ thể bị suy nhược, giúp ăn ngon, ngủ
tốt, tăng cân, làm nhịp tim sớm trở lại bình thường sau khi gắng sức.
Vì vậy, người ta đã
dùng các chế phẩm từ đinh lăng lá nhỏ cho các vận động viên khi thi đấu, bộ đội
hành quân đường dài. Các chế phẩm này cũng được dùng cho các nhà du hành vũ trụ
để làm tăng sức chịu đựng và thể lực, nâng cao hiệu quả luyện tập trong tư thế
tĩnh đầu dốc ngược.
Bởi vậy, các nhà
nghiên cứu Nga gọi các chế phẩm này là "Thuốc sinh thích nghi"
(Adaptogen), đã được nước ta và Liên Xô cũ sử dụng trong chương trình vũ trụ
Itercosmos.
Theo nghiên cứu của
Học viện Quân sự Việt Nam:
Đinh lăng có tác dụng
tăng biên độ điện thế não, tăng tỉ lệ các sóng alpha, bêta và giảm tỉ lệ sóng
delta, những biến đổi này diễn ra ở vỏ não mạnh hơn so với ở thể lưới. Tăng khả
năng tiếp nhận của các tế bào thần kinh vỏ não với các kích thích ánh sáng.
Tăng nhẹ quá trình hưng phấn khi thực hiện phản xạ trong mê lộ, tăng hoạt động
phản xạ có điều kiện gồm phản xạ dương tính và phản xạ phân biệt.
Dưới tác dụng của cao
đinh lăng, vỏ não được hoạt hóa nhẹ và có tính đồng bộ, các chức năng của hệ
thần kinh về tiếp nhận và tích hợp đều tốt hơn.
Viện Y học quân sự đã
dùng viên bột rễ Đinh lăng cho bộ đội tập luyện hành quân. Kết quả cho thấy khả
năng chịu đựng và sức dẻo dai của họ được tăng lên rõ rệt. Các nhà khoa học
Việt Nam
và Nga cũng nhận thấy rễ Đinh lăng có tác dụng tốt đối với các nhà du hành vũ
trụ khi luyện tập.
Từ lợi ích và tác dụng của cây đinh
lăng cũng như sự thích nghi với môi trường sống. Làng nghề trồng cây dược liệu
Phú Văn tại xóm 4 xã Hải Ninh được hình thành và sản xuất ổn định từ năm 2005,
với tổng diện tích là 29,2 ha. Với 81/129 hộ trong xóm làm nghề đạt 62,8%.
Doanh thu bình quân/ năm của các hộ từ sản xuất nghề trồng cây dược liệu năm
2014 ddtaj 97,4 triệu đồng, năm 2015 đạt 112,6 triệu đồng. Năm 2015 đã được
UBND huyện Hải Hậu công nhận Làng nghề trồng cây dược liệu Phú Văn tại xóm 4 xã
Hải Ninh. Để ổn định và mở rộng sản xuất, đưa phong trào trồng cây dược liệu
phát triển UBND xã đã động viên nhân dân tích cực sản xuất góp phần thực hiện
chương trình nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Hiện nay có rất nhiều hộ gia
đình trong xã đều trồng cây đinh lăng trong diện tích nhỏ lẻ của gia đình và
mang lại thu nhập ổn định cho nhân dân.